Giriş
İşçi ile işveren arasındaki en temel yükümlülüklerden biri, işçinin emeğinin karşılığı olan ücretin zamanında ödenmesidir. Ancak bazı işverenler ekonomik nedenlerle ya da keyfi olarak maaş ödemelerinde gecikmeye gidebilir. Peki, maaş kaç gün gecikebilir, işverenin böyle bir hakkı var mıdır, işçi bu durumda ne yapabilir?
Bu yazıda, Türk İş Hukuku kapsamında işçinin maaşının gecikme süresi, gecikmenin hukuki sonuçları, işçinin hakları ve başvurabileceği yasal yollar detaylı bir şekilde ele alınacaktır.
Ücret (Maaş) Nedir?
Ücret, işçinin iş görme borcuna karşılık, işverenin ödemeyi taahhüt ettiği paradır. 4857 sayılı İş Kanunu’nun 32. maddesi ücretin tanımını yapar ve ödeme zamanını düzenler.
Maaş Ne Zaman Ödenmelidir?
Türk İş Kanunu’na göre:
- Ücret en geç ayda bir ödenmelidir.
- Ödeme günü sözleşme veya toplu sözleşme ile belirlenmiş olabilir.
- Belirli bir ödeme tarihi belirtilmemişse, maaş ayın son günü itibarıyla ödenmiş sayılır.
Maaş Kaç Gün Gecikebilir?
Yasal Olarak Tanınan Süre: 20 Gün
İş Kanunu madde 34’e göre:
“Ücreti ödeme gününden itibaren 20 gün içinde mücbir bir neden dışında ödenmeyen işçi, iş görme borcunu yerine getirmekten kaçınabilir.”
Özetle:
- Maaş 20 günü aşacak şekilde gecikirse, işçi yasal olarak iş durdurabilir.
- Bu süre içinde işçinin devamsız sayılması, iş akdinin feshedilmesi hukuka aykırıdır.
Gecikmenin Mazereti Olursa Ne Olur?
Mücbir sebep (deprem, sel, yangın, savaş vb.) varsa, 20 günlük süre işlemez.
Ancak ekonomik gerekçeler, satış düşüklüğü gibi mazeretler genellikle mücbir sebep sayılmaz.
Konuya ilişkin daha detaylı bilgiye buradan ulaşabilirsiniz.
İşçinin Hakları Nedir?
1. İş Görmekten Kaçınma Hakkı
- İşçi, çalışmayı durdurabilir.
- Bu süre zarfında iş sözleşmesi devam eder.
2. İş Akdini Haklı Fesih Hakkı
İş Kanunu 24/II-e’ye göre:
“Ücreti zamanında ödenmeyen işçi, iş sözleşmesini haklı nedenle feshedebilir.”
- Fesih halinde kıdem tazminatı alınabilir.
- İhbar süresine uyma zorunluluğu yoktur.
3. Gecikme Faizi Talebi
- Ücretin geç ödendiği her gün için mevduata uygulanan en yüksek faiz oranı talep edilebilir.
4. Dava ve Şikayet Yolu
- İş Mahkemesi’nde alacak davası açılabilir.
- Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’na şikayette bulunulabilir.
İşverenin Ceza Sorumluluğu Var mı?
Evet. 4857 sayılı İş Kanunu’na göre:
- Ücret ödemeyen işverene idari para cezası uygulanabilir.
- Süreklilik arz ediyorsa, kötü niyet tazminatı gündeme gelebilir.
Sık Sorulan Sorular (SSS)
1. Maaşım 5 gün geç ödendi. Haklı fesih sebebi midir?
Hayır. 20 günlük sürenin aşılması gerekir.
2. İşveren maaşımı ayda iki kez parça parça ödeyebilir mi?
Hayır. Ücretin tam ve eksiksiz şekilde ayda bir ödenmesi gerekir.
3. İşe gitmezsem tazminatsız çıkarılabilir miyim?
20 gün gecikme varsa ve siz yasal hakkınızı kullanıyorsanız, hayır.
4. Gecikme nedeniyle faiz talep edebilir miyim?
Evet. Bankaların mevduat faizi üzerinden gecikme faizi isteyebilirsiniz.
5. Haklı fesih yaparsam tazminat alır mıyım?
Evet. Kıdem tazminatına hak kazanırsınız, ancak ihbar tazminatı alamazsınız.
6. Ücretim elden ödeniyor. Gecikmeyi nasıl ispatlarım?
Tanık, yazışma, banka kayıtları, işyeri iç yazışmaları gibi delillerle ispat edebilirsiniz.
Sonuç
İşverenin maaş ödemesini geciktirmesi, yalnızca etik değil aynı zamanda hukuken de yaptırımla karşılaşabilecek bir durumdur. İşçi, maaşı 20 günü aşan bir gecikmeyle ödenmiyorsa, çalışmayı durdurabilir veya haklı fesihle iş akdini sona erdirebilir. Bu tür durumlarda profesyonel hukuki destek alınması, hak kayıplarının önüne geçilmesi açısından büyük önem taşır.
Bir yanıt yazın