Giriş
Kıdem tazminatı, işçilerin belirli şartları sağlaması halinde işten ayrıldıklarında hak kazandıkları önemli bir tazminat türüdür. Ancak, kıdem tazminatını talep edebilmek için belirli bir süre içinde yasal başvurunun yapılması gerekir. Bu süreye kıdem tazminatı zamanaşımı süresi denir.
Bu yazıda, kıdem tazminatı zamanaşımı süresi, hukuki dayanağı, sürenin nasıl hesaplanacağı ve zamanaşımına uğramış kıdem tazminatı alacakları için ne yapılabileceği gibi konular ele alınacaktır.
Kıdem Tazminatı Nedir?
Kıdem tazminatı, işçinin en az 1 yıl çalıştığı işyerinden belirli nedenlerle ayrılması durumunda işverenden talep edebileceği tazminattır.
Bu tazminat, 4857 sayılı İş Kanunu ve 1475 sayılı İş Kanunu’nun yürürlükteki 14. maddesi kapsamında düzenlenmiştir.
İşçinin kıdem tazminatı alabilmesi için:
✔ Aynı işyerinde en az 1 yıl çalışmış olması,
✔ İş akdinin işveren tarafından haksız nedenle feshedilmesi,
✔ İşçinin evlilik, askerlik veya emeklilik gibi nedenlerle işten ayrılması,
✔ İşçinin haklı nedenle iş sözleşmesini feshetmesi gerekir.
Kıdem Tazminatı Zamanaşımı Süresi Kaç Yıldır?
Kıdem tazminatında zamanaşımı süresi 5 yıldır.
Zamanaşımı Süresinin Hukuki Dayanağı
- 7036 sayılı İş Mahkemeleri Kanunu’nun 15. maddesine göre, kıdem tazminatı 5 yıl içinde talep edilmezse zamanaşımına uğrar.
- Bu süre, 25 Ekim 2017 tarihinden sonra işten ayrılanlar için geçerlidir.
Önemli Not:
Eğer işçi, 25 Ekim 2017’den önce işten ayrılmışsa, kıdem tazminatı için zamanaşımı süresi 10 yıldır.
Zamanaşımı Süresi Ne Zaman Başlar?
Kıdem tazminatında zamanaşımı süresi, işçinin işten ayrıldığı veya iş sözleşmesinin sona erdiği tarihten itibaren başlar.
✔ Örnek:
- İşçi 10 Mart 2019 tarihinde işten çıkarıldıysa, kıdem tazminatı talebi için 10 Mart 2024’e kadar dava açabilir.
- Eğer işten ayrılma tarihi 1 Kasım 2016 ise, 1 Kasım 2026’ya kadar dava açılabilir (10 yıllık süre geçerlidir).
Kıdem Tazminatı Zamanaşımına Uğrarsa Ne Olur?
Eğer işçi, zamanaşımı süresi içinde kıdem tazminatı talebinde bulunmazsa:
❌ Dava açamaz ve tazminat hakkını kaybeder.
❌ İcra takibi başlatamaz.
❌ İşveren, ödemekle yükümlü olmaz.
Ancak bazı durumlarda zamanaşımı süresi durabilir veya kesilebilir.
Zamanaşımını Durduran veya Kesintiye Uğratan Durumlar
1. İşverenin Borcu Kabul Etmesi
Eğer işveren, işçiye “Kıdem tazminatını ödeyeceğim” şeklinde bir beyanda bulunursa, bu durum zamanaşımı süresini kesebilir.
✔ Örnek: İşveren, işçiye 2 yıl sonra ödeme yapacağını söylerse, zamanaşımı süresi yeni bir başlangıç yapar.
2. Arabuluculuk Süreci
2018 yılından itibaren kıdem tazminatı davalarında arabuluculuk zorunluluğu getirilmiştir.
- Arabuluculuk sürecine başvurulduğunda, zamanaşımı süresi askıya alınır.
- Arabuluculuk sonuçlanınca, dava açmak için yeniden süre işlemeye başlar.
3. Dava Açılması
Eğer işçi, zamanaşımı süresi içinde kıdem tazminatı için dava açarsa, zamanaşımı süresi kesilir ve dava süreci devam eder.
Kıdem Tazminatı Alacakları İçin Ne Yapılmalı?
Zamanaşımı süresi dolmadan önce işçi şu yolları izleyebilir:
✔ Arabulucuya başvurabilir.
✔ İş mahkemesinde dava açabilir.
✔ İcra takibi başlatabilir.
Dikkat!
Zamanaşımı süresi dolduktan sonra, işçinin kıdem tazminatını talep etme hakkı tamamen kaybolur. Bu yüzden işçilerin haklarını zamanında talep etmeleri önemlidir.
Emsal Yargıtay Kararları ile Kıdem Tazminatı Zamanaşımı
🔹 Yargıtay 9. Hukuk Dairesi Kararı
- 2018 yılında verilen bir kararda, mahkeme kıdem tazminatında zamanaşımı süresinin 5 yıl olduğuna hükmetmiştir.
🔹 Yargıtay 22. Hukuk Dairesi Kararı
- İşverenin, işçiye kıdem tazminatını ödeme vaadinde bulunması, zamanaşımını durduran bir neden olarak kabul edilmiştir.
Bu kararlar, işçilerin haklarını zamanında aramaları gerektiğini ve işverenlerin bazı durumlarda zamanaşımını durdurabileceğini göstermektedir.
Kıdem Tazminatında Zamanaşımı Süresi ile İlgili Sık Sorulan Sorular (SSS)
1. Kıdem tazminatı zamanaşımı süresi kaç yıl?
📌 25 Ekim 2017’den sonra işten ayrılanlar için 5 yıl, öncesi için 10 yıl.
2. İşveren kıdem tazminatı ödemediyse ne yapmalıyım?
📌 Önce arabulucuya başvurmalı, anlaşma sağlanmazsa iş mahkemesinde dava açmalısınız.
3. İşten ayrıldıktan 6 yıl sonra kıdem tazminatı davası açabilir miyim?
📌 Eğer işten ayrılma tarihiniz 2017’den önceyse evet, 2017 sonrasıysa hayır.
4. Zamanaşımı süresi dolunca işveren tazminat ödemek zorunda mı?
📌 Hayır, süresi içinde dava açılmazsa işveren ödeme yapmak zorunda değildir.
5. İşveren zamanaşımını kabul etmezse ne olur?
📌 Mahkeme, sürenin dolup dolmadığını değerlendirir ve hak düşürücü süre dolmuşsa dava reddedilir.
Sonuç
Kıdem tazminatında zamanaşımı süresi 5 yıl olup, işten ayrılma tarihinden itibaren başlar. Eğer işçi süresi içinde dava açmazsa tazminat hakkını kaybeder.
Bu yüzden hak kaybına uğramamak için işçiler, haklarını zamanında talep etmeli ve gerekirse bir iş hukuku avukatına danışmalıdır.
Bir yanıt yazın