Giriş
İş ilişkilerinde taraflar zaman zaman iş sözleşmesini karşılıklı anlaşma ile sona erdirmek isteyebilirler. İşte bu noktada devreye ikale sözleşmesi girer.
📌 Peki, ikale sözleşmesi nedir? İşçi ve işveren açısından avantajları nelerdir? Kıdem ve ihbar tazminatı alınabilir mi? İkale sözleşmesinin iptali mümkün mü?
Bu yazıda, ikale sözleşmesinin hukuki niteliği, geçerlilik şartları ve Yargıtay kararları ışığında işleyişi detaylı olarak ele alınacaktır.
İkale Sözleşmesi Nedir?
📌 İkale sözleşmesi, işçi ve işverenin karşılıklı anlaşarak iş sözleşmesini sona erdirdiği bir sözleşme türüdür.
✅ İşçi istifa etmiş sayılmaz.
✅ İşveren tarafından fesih yapılmaz.
✅ Taraflar belirli hak ve yükümlülükler üzerinde uzlaşarak iş sözleşmesini sona erdirir.
📢 Özetle: İkale, “bozma sözleşmesi” olarak da bilinir ve iş akdinin iki tarafın rızasıyla sona erdirilmesini sağlar.
İkale Sözleşmesinin Hukuki Dayanağı
📌 İkale sözleşmesi, Türk Borçlar Kanunu’nun 26. ve 27. maddelerine dayanır.
- TBK Madde 26: Taraflar, sözleşmenin içeriğini serbestçe belirleyebilir.
- TBK Madde 27: Hukuka, ahlaka ve kamu düzenine aykırı sözleşmeler geçersizdir.
📢 Özetle: İşçi ve işveren, iş akdini karşılıklı anlaşarak sona erdirme hakkına sahiptir.
İkale Sözleşmesinin Geçerlilik Şartları
📌 Yargıtay kararlarına göre, ikale sözleşmesinin geçerli olması için şu şartlar gereklidir:
✅ İşçinin serbest iradesiyle imzalaması gerekir. (Baskı veya tehdit olmamalıdır.)
✅ İşçiye ek bir menfaat sağlanmalıdır. (Örneğin, kıdem tazminatına ek ödeme yapılmalıdır.)
✅ Sözleşme yazılı olmalıdır.
📢 Önemli: Eğer işçiye ek bir menfaat sunulmamışsa veya baskı altında imza attırılmışsa, ikale sözleşmesi geçersiz sayılabilir ve işçi iş güvencesi kapsamında dava açabilir.
İkale Sözleşmesi ile İşçiye Hangi Haklar Tanınır?
📌 İkale sözleşmesi yapan işçi, aşağıdaki hakları talep edebilir:
✔ Kıdem tazminatı
✔ İhbar tazminatı
✔ İkale tazminatı (ek ödeme)
✔ Kullanılmayan yıllık izin ücretleri
✔ Fazla mesai ve diğer işçilik alacakları
📢 Önemli: İkale sözleşmesi yapıldığında işçi işsizlik maaşı alamaz! Çünkü iş sözleşmesi işveren tarafından feshedilmiş sayılmaz.
İkale Sözleşmesinin Avantajları ve Dezavantajları
📌 İşçi ve işveren açısından avantaj ve dezavantajları şu şekildedir:
| Taraf | Avantajlar | Dezavantajlar |
|---|---|---|
| İşçi | Kıdem ve ihbar tazminatı alabilir, ek tazminat talep edebilir. | İşsizlik maaşı alamaz, bazı yasal haklarından vazgeçebilir. |
| İşveren | İş sözleşmesini mahkeme süreci olmadan sona erdirir. | İşçiye ek ödeme yapması gerekebilir. |
📢 Özetle: İkale sözleşmesi, işçi ve işveren açısından avantajlı olabilir ancak işçi bazı haklarını kaybedebilir.
İkale Sözleşmesi Nasıl Hazırlanır? (Örnek Metin)
📜
İKALE SÖZLEŞMESİ
Bu sözleşme, (İşveren Unvanı) ile (İşçi Adı Soyadı, T.C. Kimlik No) arasında aşağıdaki şartlarda imzalanmıştır.
1. Taraflar iş sözleşmesini karşılıklı anlaşarak sona erdirmeyi kabul eder.
2. İşçiye kıdem ve ihbar tazminatı ödenecektir.
3. İşçiye ek olarak XX.000 TL ikale tazminatı ödenecektir.
4. İşçi, işveren aleyhine dava açmayacağını kabul eder.
📍 Tarih: …/…/2024
📍 İşçi Adı ve İmza
📍 İşveren Yetkilisi Adı ve İmza
📢 Önemli: İşçinin haklarından tamamen feragat ettiğini belirten maddeler geçersiz sayılabilir!
İkale Sözleşmesinin İptali Mümkün mü?
📌 Eğer işçi, ikale sözleşmesini baskı altında imzaladığını iddia ederse, mahkemeye başvurarak iptal ettirebilir.
✅ İşçi, baskı altında imzaladığını ispat ederse, sözleşme geçersiz sayılabilir.
✅ İşçi, ek menfaat sağlanmadığını iddia ederse, mahkeme sözleşmeyi iptal edebilir.
✅ İşçi, iptal davası açarak işe iade veya tazminat talep edebilir.
📢 Özetle: Eğer ikale sözleşmesi işçiyi dezavantajlı hale getiriyorsa, işçi dava açarak sözleşmeyi iptal ettirebilir.
Sıkça Sorulan Sorular (SSS)
1. İkale sözleşmesi işçinin tazminat hakkını ortadan kaldırır mı?
📌 Hayır, işçiye kıdem ve ihbar tazminatı ödenmesi gerekir.
2. İkale sözleşmesi yaparsam işsizlik maaşı alabilir miyim?
📌 Hayır, işsizlik maaşı yalnızca işverenin işçiyi feshetmesi halinde alınabilir.
3. İkale sözleşmesi yasal mı?
📌 Evet, ancak işçinin serbest iradesiyle imzalanması ve ek menfaat sunulması gerekir.
4. İşveren, işçiyi ikale sözleşmesine zorlayabilir mi?
📌 Hayır, işçi rızası olmadan bu sözleşmeye imza atmak zorunda değildir.
5. İkale sözleşmesi imzalandıktan sonra iptal edilebilir mi?
📌 Evet, işçi mahkemeye başvurarak iptalini talep edebilir.
Sonuç
📌 İkale sözleşmesi, işçi ve işverenin karşılıklı anlaşarak iş sözleşmesini sona erdirdiği bir sözleşme türüdür.
✅ İşçiye ek menfaat sunulması gerekir.
✅ İşsizlik maaşı hakkı ortadan kalkar.
✅ Eğer işçi baskı altında imza attığını ispat ederse, sözleşme iptal edilebilir.
📢 İkale sözleşmesi imzalamadan önce, hak kaybına uğramamak için mutlaka bir avukata danışmanız önerilir.
Konuya ilişkin daha detaylı bilgiye buradan ulaşabilirsiniz.
Bir yanıt yazın